“Het miniwhiteboard wordt soms aangeprezen als een moderne uitvinding, maar het is feitelijk gewoon de laatste reïncarnatie van de lei die in de 19e eeuw werd gebruikt. Whiteboards zijn krachtige hulpmiddelen. De leraar kan snel een vraag stellen waarop de hele klas antwoord geeft. Of het nu gaat om een vier-letter woord met een korte ‘i’ klank of om een formule in een grafiek weer te geven.” Cijfers geven werkt niet Dylan Wiliam
Met bovenstaande stukje in mijn achterhoofd heb ik 4 lessen ingericht met de mini whiteboards. Twee aardrijkskunde lessen waarin mijn leerdoel was dat mijn leerlingen lieten zien dat ze met schaal en geografische coördinaten konden werken. En twee geschiedenislessen waarin leerlingen begrippen als “volksverhuizingen” en “geestelijken” moesten leren behorende bij het tijdvak Monniken en Ridders.
Allereerst de atlasvaardigheden met mijn 2 mavo klassen. Waar ik voorheen tevreden was over mijn les omdat ik goed mijn uitleg kon geven en leerlingen goed luisterden stel ik inmiddels andere eisen aan een goede les. Want de check of mijn uitleg begrepen werd deed ik tussentijds sporadisch als ik met leerling meekeek als ze opdrachten maakten of luisterde ik vooral naar de leerlingen die hun vinger opstaken. Ook ontdekte ik aan het einde van een lessenserie met een afsluitende toets dat niet iedereen de leerdoelen had begrepen. Mijn leerlingen hadden vorig jaar ook deze onderwerpen behandeld met mij. Toen ze net fris van de basisschool kwamen behandelde ik uitvoerig schaal rekenen en geografische coördinaten. Het bewijs dat veel wat we elk jaar leren aan onze leerlingen l weer wordt vergeten werd in het begin van de les gegeven. Ik vroeg ze de hoeveelheid vingers op te steken van de nullen die je van de schaal in cm moet afhalen om er km van te maken. Weinig leerlingen wisten dit. Terwijl ze vorig jaar dit aan het einde van mijn lessenserie goed wisten te vertellen (de kracht van herhaling). Dan nu het gebruik van de whiteboard. Want ik wilde per leerling zien of ze nu met schaal konden rekenen. Ze moesten de afstand bepalen tussen Amsterdam en Apeldoorn. Vervolgens liep ik langs en gaf ik feedback. Bij een enkeling gaf ik terug dat ze de berekening erbij moesten zetten, maar er waren ook leerlingen die op een thematische kaart gingen zoeken of leerlingen die verkeerd hadden gemeten. Ik gaf non stop aan blij te zijn met hun fouten. Dan gaat immers het leren beginnen. En door de whiteboards kon ik in 3 minuten effectief kijken en helpen. Vervolgens ontdekt door de mini whiteboards dat mijn uitleg over geografische coördinaten echt niet bij iedereen begrepen was. Waar ik eerder leerlingen kwijt was geraakt omdat ze het niet begrepen hadden kon ik ze nu tijdig bijsturen. Voor de volgende les heb ik nu een lijst met leerlingen die een verlengde instructie krijgen.
Vervolgens naar mijn brugklassen (m/h en h/a). Ik had gemerkt in mijn toetsen dat leerlingen niet altijd goed de geschiedenis begrippen leerden. Maar ook dat ze niet altijd goed begrijpen wat ze lezen. Ze moesten eerst in de begrippenlijst een viertal begrippen lezen die ik op het bord had gezet. Vervolgens moesten ze in een tweetal een begrip tekenen. De andere leerling moest vervolgens raden welk begrip het was. Zo waren er meerdere leerlingen die “geestelijken” als een spook tekenden. Hier kon ik mooi op inspringen door ze te wijzen op de kenmerken die bij geestelijken horen. De vervolg tekeningen werden bijvoorbeeld aangevuld met een kerk/ kruis of paus. Los van het feit dat ik het idee had dat ze door deze tekeningen veel leerden vonden mijn leerlingen het ook echt erg leuk om te doen. “Gaan we dit volgende les weer doen was van velen de vraag aan het einde van de les.”