Vandaag ging ik samen met mijn collega Duits naar het congres Toetsrevolutie georganiseerd door René Kneyber over o.a. formatieve evaluatie in de klas. Maar ook onderwerpen als zelfregulatie en Rubrics over vaardigheden kwamen aan bod.
We startten met een geweldig verhaal van Jelle Jolles (hoogleraar Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam). Wat kan die man vertellen over het brein van tieners. Na zo’n verhaal wil je eigenlijk meteen weer gaan studeren. Een aantal zaken neem ik mee van zijn verhaal naar mijn lessen en mijn rol als mentor. Zo ben ik mij weer meer bewust geworden van mijn rol als docent om het brein van mijn leerlingen te trainen. Erfelijke factoren spelen geen rol, maar wat ik er in stop bepaalt wat mijn leerlingen uiteindelijk kunnen. En bij iedere leerling is taal een wezenlijk onderdeel van zelfregulatie.
Zo zegt Jelle Jolles:
“Leer een leerling een beeld in een woord te gieten”.
Als docenten veronderstellen wij te snel dat leerlingen sommige zaken al kunnen verwoorden. Bijvoorbeeld omdat leerlingen er al ouder uitzien dan hun brein ontwikkeld is. (ons brein is pas “af” als je 25 bent)
Als docent bent je, je vaak niet bewust van allerlei oorzaken waarom een leerling zichzelf niet kan sturen naar bijvoorbeeld zijn werk in de les. Om meer aan zelfregulatie te kunnen doen in de les moet je als mentor/ docent rekening houden met o.a. het benoemen van afleidingen van buitenaf (een leerlingen kan ander gedrag laten zien door de gedachte: “wat zou hij wel niet denken”) Maar er zijn voor een adolescent ook afleidingen van binnenuit. Als docent moet je leerlingen ook leren wat die afleidingen zijn en hoe ze daar mee om kunnen gaan.
Wat voor mijn collega en mijzelf ook mooi was om te horen was dat voor een betere zelfregulatie van je leerlingen je zijn/haar sociale context moet kennen. Wat krijgt hij/ zij al van huis mee en wat ligt er nog voor ons op school om het brein aan te leren. Dit jaar hebben wij bij onze mentorleerlingen huisbezoeken gedaan. Het kost erg veel tijd, maar we merken de grote voordelen als het gaat om de begeleiding van je leerlingen doordat we ze sociaal hebben kunnen monitoren.
Jelle Jolles benoemde nog meer voorwaarden om leerlingen aan zelfregulatie te laten doen, maar de bovengenoemde gaven mij weer nieuwe inzichten. Veel zaken weet je wel, zeker als je al langer voor de klas staat. Maar het stukje bewustwording zorgt er ook weer voor dat je, je leerlingen beter kunt bijsturen en helpen. Iets wat naar ons idee ook een onderdeel is van formatieve evaluatie.
Ik kwam vandaag ook met een specifieke vraag: “hoe laten we onze leerlingen zelf een actieve rol spelen in het bijhouden van zijn leervorderingen en hoe geven wij een totaal beeld aan ouders”? ( Jorgen Remoortere)
Ik ben tot twee nieuwe inzichten gekomen. Tijdens de workshop Anders Leren op het DS Piersoncollege (Karin Blom en Petra Clement) begreep ik dat zij ervoor hebben gekozen om voor wiskunde van leerlingen te verwachten dat zij de kennis en toepassing vragen wel voldoende moeten afronden. Maar dat zij de inzicht vragen niet verplichten tot een voldoende. Nu werkt deze school verder nog met cijfers dus zij hanteren verder wel de “reguliere” overgangsnormen.
Tijdens onze tweede workshop van o.a. Rianne Neering van het Unic in Utrecht kregen wij een voorbeeld van Rubrics Vaardigheden. Deze rubrics ontwikkelt door leerlab 2020 en 7 vernieuwingsscholen is een geweldig instrument om te gebruiken in de mentorlessen, maar ook tijdens leerplangesprekken met leerlingen. Zij gebruiken deze rubrics ook tijdens coaching gesprekken met leerlingen tijdens hun vaklessen. Waar wij op dit moment erg bezig zijn met leerlingen te monitoren en gegevens te verzamelen van hun kennis en vaardigheden zag ik in deze Rubrics een onderdeel Leerdoelen formuleren en Leerdoelen bereiken. Want hoe zorgen we ervoor dat leerlingen een actieve rol spelen in hun leervorderingen? Daar zouden deze vragen een mooi instrument kunnen zijn. Als wij onze geschreven feedback en waarderingen bespreken met leerlingen zouden zij ter voorbereiding prima dit onderdeel van de rubrics kunnen invullen voor zichzelf per vak waar ze nog niet zo goed in zijn. Ze kunnen zichzelf plaatsen en van daaruit kunnen wij met ze in gesprek hoe zij richting expert zouden kunnen gaan. Wat moeten onze leerlingen daar dan voor doen. En wij moeten ze hier dan weer in begeleiden met tips en feedback.
Volgende week koppelen wij deze Rubrics terug in het Delta team. Ongetwijfeld vloeien er dan nog meer ideeën voort uit deze nieuwe inzichten. Die zullen we dan ook zeker uitproberen en het rendement delen in een nieuwe blog.
Tijdens deze dag heeft René Kneiber ons benaderd of wij bij het volgende congres op 8 november ook een workshop willen verzorgen vanuit onze ervaringen op het gebied van formatieve evaluatie in onze nieuwe onderwijsvorm. Leuk!