LEREN EN BEOORDELEN IN SAMENHANG

Een werkwijze voor beoordelen in het vo

Door: Leontine van den Berg, Hella kroon, Bert de Vos

Een klein, dun, prettig leesbaar boekje. Waarin duidelijk wordt gemaakt wat ze willen bereiken.

Dat beoordelen gedurende het hele leerproces plaats moet vinden, niet alleen aan het eind.

Maar ook om docenten bewust te maken dat leerlingen gestimuleerd moeten worden om hoge eisen aan zichzelf te stellen. Zodat leerlingen zich ook bewust worden van hun eigen leerproces.

Het is van belang van de leerling inzicht heeft in zijn eigen ontwikkeling ten opzichte van de leerdoelen. Wanneer weet je nu of de leerling de doelen heeft behaald? En weet de leerling dat zelf ook? Dan wordt een leerling betrokken bij zijn eigen ontwikkeling.

Beoordelen kan formatief of summatief.

Summatief gebruik je als je een eindoordeel wilt geven. Je wilt dan weten of de doelen zijn behaald en of het niveau is behaald. Formatieve evaluatie is gedurende het leerproces om de leerling feedback te geven over het leerproces. Je gebruikt het om de voortgang te bepalen, om je les bij te sturen en om leerlingen te informeren over de voortgang.

De toetscirkel

Wie beoordeelt er? Waartoe wordt er beoordeeld (formatief of summatief)? In alle fasen van het proces vinden evaluatieve, beoordelende activiteiten plaats.

Uitgangspunten als het gaat om leren:

• De inbreng van de leerling op de vorm, de inhoud en het moment van beoordelen is cruciaal voor het leerrendement.
• Het is voor het leerrendement van cruciaal belang dat er niet alleen beoordeeld wordt om te beslissen (summatief), maar ook om van te leren (formatief).
• In een rijk en evenwichtig beoordelingsproces vinden activiteiten plaats in alle kwadranten van de toetscirkel.
• Beoordelen is gekoppeld aan leren en vindt dus plaats in alle fasen van het leerproces.

Op basis van de uitgangspunten, die verbonden zijn aan de toetscirkel, is er een beoordelingsproces ontworpen.

• Stap 1: Wat ga je evalueren?
•      Wat moeten de leerlingen precies leren? Hoe ziet succesvol leren eruit? Welke gegevens zullen bewijzen of de             
•       leerling geleerd heeft wat hij verondersteld was te leren?
• Stap 2: Waarom wil je evalueren
• Stap 3: Wie evalueert?
• Stap 4: Hoe verloopt de evaluatie?

Vervolgens worden er per kwadrant mogelijke manieren van evalueren en beoordelen uitgelegd. Sommige onderdelen komen in meerdere kwadranten terug, maar dat is afhankelijk van de invulling die je eraan geeft.

Woordjes overhoren kan bij kwadrant 1 als toets met een cijfer, maar ook bij kwadrant 2. Het is dan niet voor een cijfer, maar om de leerling te laten zien wat er gevraagd wordt, wat weten ze al en waar moeten ze nog aandacht aan besteden? Hierin worden leuke en duidelijke voorbeelden gegeven. Per vak zal het verschillen welke je kunt gebruiken.

Uiteindelijk worden er nog 2 voorbeelden uit de praktijk gegeven.

Ik vond het een leuk boekje om te lezen. Als je bewuster om wilt gaan met je toetsen en een begin wilt maken met formatieve evaluatie dan is dit zeker een aanrader. Door de kleine omvang van het boekje is de informatie natuurlijk wel beperkt.