Waarom is feedback nou zo belangrijk? En is feedback wel echt belangrijk? En als het belangrijk is, hoe weet ik dan wat de juiste feedback is? Wanneer is feedback nou echt zinvol.
Zomaar wat vragen die mij de laatste tijd bezighouden. Sinds wij 2 jaar geleden zijn gestart met formatieve evaluatie hebben wij een hele zoektocht doorstaan. Wat is nou formatieve evaluatie en hoe kan ik dit het beste vormgeven in de klas?
Overal zijn leuke en goede werkvormen te vinden die je goed kunt gebruiken. Maar wat is nou goede feedback? Ik merk dat dit nog veel meer kennis en kunde vraagt van mij als docent.
Zoveel informatie en zoveel meningen.
Om goede feedback te kunnen geven is het van belang dat jij als docent duidelijk hebt wat de doelstelling is van de les. Anders weet je ook niet waar de feedback op gericht moet zijn. Daarom begin ik ieder nieuw onderdeel met het maken van een rubric. Wat wil ik dat mijn leerlingen leren. Pas als ik dit zelf helder heb dan kan ik de leerdoelen ook duidelijk maken bij de leerling. De instructie en opdrachten in mijn les sluiten aan bij het leerdoel van die les.
Voerman en Faber zeggen hoe helderder je weet wat je doel is, hoe gemakkelijker het geven van feedback wordt.
De feedback die je bij een opdracht geeft is daardoor gericht op het leerdoel en zinvol voor de leerling. De feedback kan gericht zijn op wat er nog niet goed gaat bij een leerling, maar als je daar stopt dan weet een leerling nog niet hoe het dan wel moet. Dit betekent niet altijd dat je een leerling direct moet vertellen hoe het dan wel moet. Door een leerling eerst te bevragen, merkt de leerling soms zelf al dat er een fout is gemaakt.
Als ik de les daarna constateer dat het nu wel lukt dan is het van belang om te benoemen dat je ziet dat de leerling hard heeft geoefend met het betreffende leerdoel.
Feedback die gericht is op bijvoorbeeld intelligentie, zoals wat ben jij slim, is niet bevorderend. Het is dus gelukt doordat de leerling slim is en niet door het harde werken. Waarom zou de leerling de volgende keer dan wel hard gaan werken?
Black en William geven daarnaast ook aan dat het effect groter is als de feedback onmiddellijk wordt gegeven, dus tijdens de les.
Dit houdt in dat je niet het werk van leerlingen meeneemt om na de les er nog feedback bij te schrijven. Vaak weet de leerling de volgende les toch niet meer waarom hij dat had opgeschreven of ze lezen het niet eens echt. Zoveel tijd hoeft het niet te kosten om directe feedback te geven. Dit kun je bijvoorbeeld doen tijdens het maken van een opdracht. Vaak loop je toch rond in de klas. Als je ziet dat veel leerlingen dezelfde fout maken dan kun je dit ook gelijk klassikaal oppakken of in een kleiner groepje. Daarna kun je gelijk een vergelijkbare opdracht doen om te zien of de leerlingen die gegeven feedback oppakken.
Van den Berg en Hoekstra geven hierover mooie voorbeelden in: Onmiddellijke diagnose en feedback in de wiskundelessen.
Mijn ervaring met directe feedback
Tijdens mijn lessen merk ik dat directe feedback het meest effectief is. Vooral als dit gekoppeld is aan het leerdoel waar we aan werken in de les. Bij mijn 1 mavo klas was ik bezig met vlakke figuren. Leerlingen moeten als eindopdracht hierbij een tuinontwerp maken en de omtrek en oppervlakte van de vlakke figuren berekenen. Vorig jaar heb ik deze opdracht ook gedaan. De resultaten waren toen heel wisselend. Na het inleveren heb ik de leerlingen feedback gegeven en konden ze het nog weer gaan aanpassen. Bij de meeste leerlingen waren de aanpassingen zeer minimaal. Dit jaar heb ik de opdracht in 4 stukken geknipt voor de leerlingen. Na ieder stuk moesten ze de opdracht in de les bij zich hebben om te laten zien wat ze hebben gedaan. Ik kon de leerlingen op deze manier direct bevragen en feedback geven. De aanpassingen waren daarna veel groter vergeleken met vorig jaar.
Het lijkt veel tijd te kosten, maar vergeleken met de opbrengsten is dit zeer minimaal.